Βότανα για ημικρανία – κεφαλαλγία; Ναι, αν γνωρίζουμε τι και πως.

Διάφορα συμπληρώματα διατροφής ή και βότανα είναι δραστικά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίον των κεφαλαλγιών (πονοκεφάλων). Φυσικά, πάντοτε με την προϋπόθεση πως σε κάθε μια περίπτωση  γνωρίζουμε πολύ καλά τι παίρνουμε και ποιος είναι αυτός που θα τα πάρει.

Λέγοντας ‘’γνωρίζουμε τι παίρνουμε’’, αναφερόμαστε στην πλήρη γνώση περί των ενδεχόμενων παρενεργειών, αντενδείξεων και αλληλεπιδράσεων με άλλα φάρμακα (συμβατικά ή φυτικά) που ενδεχομένως λαμβάνονται.

Ενώ με το ‘’αυτός που θα τα πάρει’’, εννοούμε το υπόστρωμα που διαθέτει ο ενδιαφερόμενος, όπως πιθανές παθήσεις (πχ. Αλλεργίες, ηπατοπάθειες, νεφροπάθειες, καρδιοπάθειες, υπέρταση, διαβήτη, υπερκατανάλωση αλκοόλ  κλπ.). 

Μας ενδιαφέρουν επιπλέον καταστάσεις, που ίσως παίζουν ρόλο, όπως είναι η κύηση, ο θηλασμός, η ανάρρωση από κάποια νόσο, κάποιο επικείμενο χειρουργείο και άλλα. 

Αυτονόητο είναι ότι όλα τα παραπάνω:δεν ισχύουν μόνο για τις περιπτώσεις που θα δώσουμε φυτικά φάρμακα ή συμπληρώματα για πονοκεφάλους, αλλά και για κάθε άλλη παθολογία που θα θελήσουμε να θεραπεύσουμε με ανάλογο τρόπο, χωρίς δηλαδή κλασική (συμβατική) φαρμακευτική αγωγή.

    

 Τι διαθέτουμε για την κεφαλαλγία;

 Μαγνήσιο

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι πάσχοντες από ημικρανία κατά τη διάρκεια των κρίσεων έχουν χαμηλά επίπεδα μαγνησίου του εγκεφάλου.

Μπορεί επίσης αρκετοί άνθρωποι να εμφανίζουν ανεπάρκεια μαγνησίου. Η ανεπάρκεια αυτή έχει σημαντική συμμετοχή στην ημικρανία της εμμήνου ρύσεως την οποία παρουσιάζουν πολλές γυναίκες.

Σε δύο ελεγχόμενες μελέτες, η από του στόματος χορήγηση συμπληρωμάτων μαγνησίου αποδείχθηκε αποτελεσματική στην πρόληψη του πονοκέφαλου. Η δοσολογία και η διάρκεια της θεραπείας διαπιστώθηκε πως έχουν σημαντικό ρόλο και ως εκ τούτου πρέπει σε κάθε περίπτωση να λαμβάνονται υπόψη. Μοναδική παρενέργεια η εμφάνιση διάρροιας, όταν χορηγήθηκαν πολύ υψηλές δόσεις. Η διάρροια αυτή σταματά με την διακοπή του μαγνησίου.

Το μαγνήσιο στην φύση το βρίσκουμε  σε: Μπαχαρικά , ξηρούς καρπούς , καφέ κακάο, τσάι και δημητριακά. Τα λαχανικά είναι πλούσιες πηγές μαγνησίου. Τα φυλλώδη λαχανικά, καθώς και οι σπόροι και οι ξηροί καρποί, έχουν γενικά υψηλότερη περιεκτικότητα σε μαγνήσιο από τα κρέατα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα .

Αλληλεπίδραση μαγνησίου με άλλα φάρμακα: Μπορεί να δράσει συνεργικά με αμινογλυκοσίδες (αντιβιοτικά), καθώς και να μειώσει την απορρόφηση σε κάποια άλλα. Σε περίπτωση χορήγησης τους στις ίδιες χρονικές περιόδους, τα αντιβιοτικά πρέπει να παίρνονται 2 ώρες πριν ή 4 έως 6 ώρες μετά από τα συμπληρώματα μαγνησίου.

Επίσης επειδή το μαγνήσιο μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση τόσο ώστε να οδηγήσει σε υπόταση, αναγκαία σε όσους το λαμβάνουν είναι η συχνή μέτρηση. Τέλος η συν-χορήγηση με μυοχαλαρωτικά, πρέπει να αποφεύγεται.

Χρυσάνθεμο

(Feverfew ή Tanacetum parthenium)

Είναι ένα βότανο με κίτρινο – πράσινα φύλλα και κίτρινα άνθη που μοιάζουν με αυτά του χαμομηλιού με το οποίο μερικές φορές το συγχέουμε. Το βότανο έχει χρησιμοποιηθεί ως αντιπυρετικό, ενώ διαθέτει μακρά παράδοση στην λαϊκή ιατρική ως προφυλακτική θεραπεία για τις ημικρανίες. Επιπλέον, τα εκχυλίσματα του δίδονται για να ανακουφίσουν τους πόνους της περιόδου , ​​το άσθμα , την δερματίτιδα  και την αρθρίτιδα.

Συνιστάται προσοχή σε όσους θα το πάρουν, αν έχουν σακχαρώδη διαβήτη, εξάρτηση από το αλκοόλ ή ηπατικές παθήσεις.

Δεν πρέπει να δίδεται σε παιδιά κάτω των 2 ετών. Αντενδείκνυται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και στον θηλασμό.

Ενδεχομένως μπορεί να αλληλεπιδράσει με τα αντιπηκτικά φάρμακα, ή να προκαλέσει μικρή στομαχική διαταραχή. Εντούτοις οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες της θεραπείας με χρυσάνθεμο, είναι ήπιες.

Όσοι έχουν αλλεργία σε χαμομήλι, αμβροσία, αχίλλεια (οικογένεια Compositae – Asteraceae ), ίσως έχουν και στο χρυσάνθεμο.

Για το βότανο αυτό διατίθενται κάποιες εργασίες που υποδεικνύουν ότι έχει θεραπευτική επίδραση στις ημικρανίες. Σε δεκαεπτά ασθενείς που υπέφεραν χρησιμοποιήθηκε καθημερινά ως προφύλαξη. Όταν σε 9 εξ αυτών διεκόπη το βότανο και δόθηκε εικονικό φάρμακο (placebo) διαπιστώθηκε σημαντική αύξηση στην συχνότητα (διπλάσια) και την ένταση της ημικρανίας της ναυτίας και του εμέτου, σε σχέση με τους εκείνους τους ασθενείς που συνέχιζαν να λαμβάνουν χρυσάνθεμο.

Άλλη, μεγαλύτερη μελέτη (με 72 ασθενείς), έδειξε 24% μείωση της συχνότητας εμφάνισης και της έντασης των κρίσεων αλλά δεν είχε επίδραση στην χρονική τους διάρκεια.

Το συνένζυμο Q10 ( CoQ10 )

Το CoQ10 λειτουργεί και ως αντιοξειδωτικό, ενώ εμπλέκεται στην δημιουργία της τριφωσφορικής αδενοσίνης (ΑΤΡ) η οποία χρησιμεύει ως κύρια πηγή ενέργειας του κυττάρου και κατευθύνει αρκετές βιολογικές διεργασίες.

Το CoQ10 υπάρχει σε αρκετά τρόφιμα (κρέας, συκώτι, λιπαρά ψάρια όπως σολομός και τόνος και δημητριακά ολικής αλέσεως). Έτσι οι περισσότεροι άνθρωποι με ισορροπημένη δίαιτα, λαμβάνουν επαρκείς ποσότητες.

Η χορήγηση συμπληρωμάτων CoQ10 σε υγιείς εθελοντές για διάστημα μεγαλύτερο των 4 εβδομάδων δεν προκάλεσε σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες. Λόγω μη υπάρξεως δεδομένων δεν συνιστάται να παρθεί στην εγκυμοσύνη και τον θηλασμό.

Το CoQ10 χρησιμοποιήθηκε από 32 ασθενείς με διάγνωση ημικρανίας και δόση 150 mg ανά ημέρα σε ένα ελεγχόμενο πείραμα χωρίς να υπάρξουν ανεπιθύμητες ενέργειες

Το 61.3 % των ασθενών αυτών είχε μείωση μεγαλύτερη από 50 % στην διάρκεια των ημερών με πονοκέφαλο. Μειώθηκε επίσης μετά την 4^η εβδομάδα θεραπείας, η ένταση και η συχνότητα, ενώ η μείωση υπήρξε προοδευτικά αυξανόμενη στην διάρκεια μιας τρίμηνης θεραπείας. Παρεμφερής μελέτη έδειξε ανάλογα αποτελέσματα πού ήταν  σημαντικά μεγαλύτερα από το εικονικό φάρμακο. Δεν υπήρξαν παρενέργειες. Φαίνεται ότι η θεραπεία με CoQ10 μπορεί να χρησιμεύσει και σε παιδικούς πονοκεφάλους ημικρανικού τύπου.

Ριβοφλαβίνη

Γνωστή και σαν βιταμίνη Β2. Έχει αντιοξειδωτική δράση, ενώ εξουδετερώνει τις βλαπτικές για το κύτταρο ελεύθερες ρίζες. Χρειάζεται στον μεταβολισμό για την μετατροπή  της τροφής σε ενέργεια και βοηθά την απορρόφηση σιδήρου. Είναι αναγκαία για να ενεργοποιηθεί η βιταμίνη Β6.

Σε μικρές ποσότητες, η Β2 βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα όπως το
κρέας, τα αυγά, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Την βρίσκουμε ακόμα στα γαλακτοκομικά προϊόντα και το φρέσκο γάλα (το παστεριωμένο χάνει 20% της ριβοφλαβίνης).

Αν δοθεί σε δόσεις έως 400 mg ανά ημέρα για 3 ή και περισσότερους μήνες δεν παρουσιάζει παρενέργειες. Χρωματίζει κίτρινα τα ούρα (αποβολή πλεονάσματος).

Δεν πρέπει να δίδεται μαζί με ανθελονοσιακά φάρμακα και οιστρογόνα. Να αποφεύγεται επίσης ή ταυτόχρονη λήψη με αλκοόλ. Σε περίπτωση που κάποιος λαμβάνει ριβοφλαβίνη και μεθοτρεξάτη, η τελευταία μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα της.

Για την δράση της στην ημικρανία  υπάρχει μια μόνο εργασία όπου μελέτησαν 55 ασθενείς. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 59 % των συμμετεχόντων που έλαβαν 400 mg ριβοφλαβίνης την ημέρα για 3 μήνες, εμφάνισαν μείωση τουλάχιστον 50 % των κρίσεων ημικρανίας (το εικονικό φάρμακο μόνο κατά 15%) .

Αναφέρθηκαν επίσης στατιστικώς σημαντικές μειώσεις, τόσο στην ένταση της ημικρανίας όσο και τον αριθμό των ημερών που διαρκούσε ο πονοκέφαλος . Οι ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν ελάχιστες (διάρροια και πολυουρία). Φαίνεται ότι η Β2 μπορεί να φανεί χρήσιμη σε όσους υποφέρουν από χρόνιο κεφαλαλγικό πρόβλημα του τύπου της ημικρανίας.

 Butterbur ( Petasites hybridus )

Το Butterbur (πετασίτης), είναι ένας πολυετής θάμνος που χρησιμοποιήθηκε επί αιώνες ως βοτανική θεραπεία για πόνο, πυρετό και σπασμούς. Το όνομα του το χρωστάει στο ότι τα παλιά χρόνια, τα μεγάλα φύλλα του χρησιμοποιούνταν για να τυλίγουν βούτυρο.

Σήμερα εφαρμόζεται κυρίως στην πρόληψη της ημικρανίας αλλά και τη θεραπεία των πονοκεφάλων. Δίδεται και σε ασθματικούς ασθενείς.

Περιέχει πυρρολιζιδινικά αλκαλοειδή που είναι τοξικά για το συκώτι. Για το λόγο αυτό πρέπει πριν δοθεί Butterbur, τα αλκαλοειδή να απομακρύνονται με μια ειδική επεξεργασία.

Πιθανές παρενέργειες: Αν χρησιμοποιούνται απαλλαγμένα από το αλκαλοειδές pyrrolizidine  προϊόντα, στις συνιστώμενες δόσεις και όχι για χρονικό διάστημα πέρα από το προτεινόμενο, οι μελέτες δείχνουν ότι το Butterbur είναι ασφαλές. Προϊόντα χωρίς επεξεργασία και αμφίβολης προέλευσης μπορούν να βλάψουν το συκώτι. Σε εγκυμοσύνη και θηλασμό να μην χορηγείται γιατί δεν υπάρχουν διαθέσιμες μελέτες για την ασφάλεια του.

Αλληλεπίδραση με άλλα φάρμακα δεν έχει μελετηθεί.

Μελέτες για ημικρανία που έγιναν με butterbur σε 245 και 289 ενήλικες ασθενείς, (σε δόση 2χ75 mg /24ωρο), έδειξαν στατιστικά σημαντική βελτίωση στο 58% αυτών που το έλαβαν (συχνότητα κρίσεων) και 71% (ένταση και διάρκεια κρίσεων). Το ποσοστό αυτό ήταν 82% σε μια μελέτη που περιελάμβανε 87 ασθενείς.

Μελέτη σε 112 παιδιά και εφήβους (από 6 έως 17 ετών), έδειξε επίσης σημαντικά ποσοστά βελτίωσης.

Συμπέρασμα: Υπάρχουν δυνατότητες αντιμετώπισης των ημικρανιών καθώς και άλλων τύπων λειτουργικής κεφαλαλγίας με εναλλακτικούς τρόπους θεραπείας. Πάντοτε όμως από κάποιον που θα ξέρει τι και πως. Ας μην ξεχνάμε πως οι ημικρανίες – κεφαλαλγίες, είναι παγκόσμιο και πολύ συχνό πρόβλημα. Συχνά κάνει μίζερη τη ζωή αυτού που πάσχει, ιδίως όταν η κλασσική (συμβατική) ιατρική, δεν μπορεί να του προσφέρει οριστική λύση αφού δεν γνωρίζει την αιτία.

Δείτε και:

Χρόνιος (Λειτουργικός) Πονοκέφαλος

Πονοκέφαλοι από … παυσίπονα (και άλλα) φάρμακα

Ημικρανία. Ποια φαγητά την προκαλούν και γιατί.

Βότανα και Σακχαρώδης διαβήτης. Θεραπείες ‘’εκ φύσεως’’

Βότανα 1. – Δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν; (Ματθαίος Δ’ 23, Θ’ 35 και Ι’ 1)

Βότανα 2. – Δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν; (Ματθαίος Δ’ 23, Θ’ 35 και Ι’ 1)

Βότανα. Είναι Ασφαλή ή Επικίνδυνα;

Φυτικά φάρμακα (βότανα). Έχουν δράση; Είναι ασφαλή;